- ümid
- is.1. Arzu edilən bir şeyin ola biləcəyinə inanma və bu inamdan doğan daxili fərəh, xatircəmlik hissi; güman. Ümidim bircə ona idi ki, Qoçaq mənim gəlmədiyimi görüb, özü mənim köməyimə yetişər. M. Rz..2. məc. Ümid ediləcək adam. <Qönçə Ataşa:> Mənim ümidim, nicatım təkcə sənsən. Ə. Vəl..3. Çarə.◊ Ümid bağlamaq (bəsləmək) – yaxşı bir şeyin olacağına inanmaq, birinə arxayın olmaq. <Şahmar:> Mən döşünə döyənlərdən deyiləm, Nərminə, ancaq gələcəyə ümid bağlamaq özü də pis deyil. B. Bayramov. Ana kiçiyinə ümid bağladı; Dərdini gizlətdi, gecə ağladı; O, bircə arzuya, bircə niyyətə; Verdi ürəyini, verdi büsbütün. B. V.. Ümid etmək – bir şeyə ümidi olmaq, gözləmək, güman etmək. <Gülqönçə> ümid edirdi ki, həkim ona kömək eləyər, onun səadətini qaytarar. H. Seyidbəyli. Ümid vermək – 1) arzusunun, istəyinin həyata keçəcəyinə inandırmağa, arxayın etməyə çalışmaq. <Yüzbaşı> . . gəlib Məmməd bəyin dəstəsinə qoşuldu, lakin yenə ümid verərək onu ovundurdu. Çəmənzəminli; 2) arzu edilən, gözlənilən bir şeyin gələcəkdə olacağına inam vermək, arxayın etmək. Gəncliyin bəzəkli və dolğun çağı; Bizə ümid verir, bizə can verir. S. V.. Ümidi boşa (puça) çıxmaq – arzusu, istəyi, gözlədiyi həyata keçməmək. Bu kənddən qaçaqlar barəsində xəbər almaq xüsusundakı ümidlərim də boşa çıxdı. H. N.. Gələn adam ümidi puça çıxmış adamlar kimi əllərini yanına saldı. Q. İlkin. Ümidi qalmaq – bir şeyin olacağına ümidi kəsilməmək, əl üzməmək. . . . ümidinə qoymaq – bir şeyi birisinə inanaraq tapşırmaq, qızmaq. Sadıq dəmiryolçunun girib-çıxmasından duydu ki, kişi mənzili onların ümidinə qoyub gedə bilmir. M. C.. Ümidini itirmək – daha inanmamaq, əlini üzmək. <Almaz:> <Fuad> da belə bir şeyə inansaydı, dünyada bütün ümidimi itirmiş olardım. C. C.. Ümidini kəsmək (üzmək) – arzusunun, istəyinin həyata keçəcəyinə daha inanmamaq, əlini üzmək. Kəsmə ümidi vəsldən əyyami-hicrdə; Ey dil, bu şam kim gedər, axır səhər gələr. S. Ə. Ş.. Dörd bir yanımı duman elə bürümüş ki, bir addım qabaq görünmür. O gün evə dönməkdən ümidimi üzdüm. A. Ş.. <Ana> ümidini üzmədi, oğlunu gözlədi. Ə. M..
Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti. 2009.